ระบบไฮดรอลิค เป็นระบบที่อยู่ในเครื่องจักร เครื่องอุตสาหกรรม และยานยนต์ต่างๆ เพื่อให้มีการขับเคลื่อนเครื่องจักรทำงานได้ดี สิ่งที่ขาดไม่ได้เลยก็คือ น้ำมันไฮดรอลิค เพราะเป็นของเหลวที่ทำหน้าที่ส่งถ่ายกำลังจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง โดยน้ำมันไฮดรอลิคที่ดีจะทำให้เครื่องจักร เครื่องยนต์ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากไม่มีน้ำมันไฮดรอลิค หรือน้ำมันมีปัญหา ก็ส่งผลต่อการทำงานของเครื่องจักรเหล่านั้นด้วยเช่นกัน
ส่วนประกอบสำคัญในระบบไฮดรอลิค
ระบบไฮดรอลิค ประกอบด้วยส่วนประกอบพื้นฐาน 6 อย่าง ดังต่อไปนี้
- ถังพักน้ำมันไฮดรอลิค – ทำหน้าที่กักเก็บน้ำมัน และปรับสภาพน้ำมันให้สะอาด มีอุณหภูมิพอเหมาะ
- ปั๊มไฮดรอลิค – ทำหน้าที่เปลี่ยนพลังงานกลให้เป็นพลังงานของของไหล
- วาล์วควบคุม – ทำหน้าที่ควบคุมทิศทาง ปริมาณการไหล และความดันในระบบไฮดรอลิค
- อุปกรณ์ทำงาน – อุปกรณ์ต่างๆ ที่ทำหน้าที่เปลี่ยนพลังงานของไหลให้เป็นพลังงานกล เช่น กระบอกสูบไฮดรอลิค
- ท่อไฮดรอลิค – เป็นท่อที่ทำหน้าที่เป็นส่งผ่านการไหลของน้ำมันไฮดรอลิคที่อยู่ภายในระบบ
- น้ำมันไฮดรอลิค – ทำหน้าที่ส่งผ่านพลังานของไหล ให้เป็นพลังงานกล เพื่อขับเคลื่อนระบบไฮดรอลิค
หน้าที่สำคัญของ น้ำมันไฮดรอลิค
- ช่วยส่งผ่านพลังงาน – น้ำมันไฮดรอลิคจะทำหน้าที่เป็นตัวกลางในการถ่ายทอดกำลังงาน ที่ถ่ายทอดจากจุดหนึ่งไปสู่อีกจุดหนึ่ง เพื่อเปลี่ยนแปลงพลังงานของของไหลให้เป็นพลังงานกล
- ช่วยในการหล่อลื่น – น้ำมันไฮดรอลิคเป็นสารหล่อลื่นชนิดหนึ่ง ที่จะทำหน้าที่ในการหล่อลื่นและลดแรงเสียดทานระหว่างชิ้นส่วนต่างๆ ภายในระบบ ไม่ให้มีการสัมผัสกันโดยตรง เพื่อเป็นการลดการสึกหรอของชิ้นส่วนเหล่านี้ไม่ให้เสื่อมสภาพเร็ว ทำให้การเคลื่อนที่ของชิ้นส่วนต่างๆ ไหลลื่นไปได้อย่างอย่างคล่องตัว
- การป้องกันการรั่วซึม – น้ำมันไฮดรอลิคไม่เพียงแต่เป็นสารหล่อลื่นเท่านั้น ยังทำหน้าที่เป็นซีลป้องกันการรั่วซึมภายในให้เกิดน้อยที่สุด เมื่อมีความดันเกิดขึ้นในระบบ ด้วยอุปกรณ์ต่างๆ ของระบบไฮดรอลิคมักถูกออกแบบให้มีการซีลแบบโลหะต่อโลหะ การทำหน้าที่เป็นตัวซีลนี้จะขึ้นอยู่กับความข้นใสของน้ำมันไฮดรอลิค
- การระบายความร้อน – น้ำมันไฮดรอลิคช่วยระบายความร้อนได้ เนื่องจากในขณะที่ระบบระบบไฮดรอลิคทำงานจะเกิดความร้อนขึ้น แต่เมื่อมีน้ำมันไฮดรอลิคไหลวนอยู่ในระบบ ก็จะถ่ายเทความร้อนออกไป เท่ากับเป็นการช่วยระบายความร้อนที่เกิดขึ้นนั่นเอง
น้ำมันไฮดรอลิคที่ดี มีคุณสมบัติอย่างไร
- มีความหนืดพอเหมาะ – น้ำมันไฮดรอลิกที่ดีต้องมีค่าความหนืดคงที่ แม้ว่าอุณหภูมิในการทำงานจะเปลี่ยนแปลงก็ตาม เพราะค่าความหนืดที่เหมาะสมจะมีผลต่อการหล่อลื่น ถ้ามีความหนืดมากเพียงพอก็ป้องกันการสึกหรอได้ดี แต่ถ้ามากเกินไปจนเหนียวข้นอาจทำให้น้ำมันเคลื่อนไหวไม่สะดวก
- มีจุดข้นแข็งต่ำ – น้ำมันไฮดรอลิกที่ดีควรมีจุดข้นแข็งต่ำกว่าอุณหภูมิที่ระบบไฮดรอลิกทำงาน โดยเฉพาะเครื่องจักรที่ระบบไฮดรอลิกต้องทำงานในที่ที่อุณหภูมิต่ำกว่าปกติ และไม่มีการจับตัวเป็นก้อนยางเหนียว
- คุณภาพของน้ำมันต้องไม่เปลี่ยนแปลง – น้ำมันไฮดรอลิคต้องทนต่อการเปลี่ยนแปลงของอุณภูมิ เพื่อรักษาคุณภาพให้คงที่ ไม่ว่าจะอยู่ในสภาวะที่มีอุณหภูมิสูง หรือมีความร้อนสูงมากก็ตาม
- มีการหล่อลื่นที่ดี – น้ำมันที่ดีก็ต้องมีการหล่อลื่นที่ดีเพื่อให้ไหลลื่นในระบบได้อย่างมีประสิทธิภาพ และที่สำคัญต้องไม่ทำปฏิกิริยากับยาง ซีล ปะเก็น และสี
- ต้านทานการเกิดออกซิเดชั่นได้ดี – เพราะในการทำงานภายในระบบ อาจเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชั่นกับอากาศขึ้นได้ทุกเมื่อ แต่น้ำมันไฮดรอลิคจะมีคุณสมบัติในการต้านทานไม่ให้เกิดปฏิกิริยาออกซิเดชั่น ที่อาจทำให้คุณภาพภายในระบบเปลี่ยนแปลง
- ต้านทานการเกิดสนิม – ชิ้นส่วนต่างๆ ในระบบไฮดรอลิกมีแต่อุปกรณ์ที่เป็นโลหะทั้งนั้น ซึ่งอาจก่อให้เกิดสนิมได้ ดังนั้นน้ำมันไฮดรอลิคจึงมีคุณสมบัติที่ไม่ทำให้เกิดสนิม เพราะจะทำให้ชิ้นส่วนอุปกรณ์เสียหายได้
- ต้านทานการเกิดฟอง – การที่ระบบไฮดรอลิค มีการหมุนวนไหลเวียนน้ำมันเคลื่อนที่อยู่ตลอดเวลา อาจทำให้มีการเกิดฟองอากาศขึ้นมา ซึ่งฟองเหล่านี้จะไปลดทอนประสิทธิภาพในการทำงานของระบบไฮดรอลิคลง ดังนั้นน้ำมันไฮดรอลิคที่ดีต้องต้านทานการเกิดฟองด้วย
- มีความสามารถในการอัดตัวต่ำ – การทำงานของระบบไฮดรอลิคมีแรงดันสูง ซึ่งหากมีความดันหรือแรงอัดมากๆ น้ำมันไฮดรอลิคจะต้องไม่ยุบตัวตามความดัน เพื่อให้คงประสิทธิภาพในการทำงานที่ดีที่สุด
เห็นไหมว่าน้ำมันไฮดรอลิคมีความสำคัญต่อระบบไฮดรอลิคมาก และการเลือกน้ำมันไฮดรอลิคที่ดีก็จะช่วยยืดอายุการทำงานของชิ้นส่วนทั้งหมดในระบบได้อีกด้วย ดังนั้นจึงควรเลือกใช้น้ำมันไฮดรอลิคที่ดีมีคุณภาพ เพื่อให้เครื่องจักร เครื่องยนต์ ที่ใช้งานอยู่นั้น มีอายุที่ยาวนานและไม่เสื่อมสภาพเร็ว